پول را چه کسانی اختراع کردند؟
پیش از اختراع پول، انسانها از کالاهای مختلفی مانند صدف دریایی و یا فلزات گرانبها بعنوان ابزار معامله استفاده میکردند. به نوشته هرودت، مردم لیدیا اولین کسانی بودند که به استفاده از پول روی آوردند. طبق اسناد تاریخی، چینیها نیز در سال ۱۱۸ پیش از میلاد مسیح از پولهای چرمی استفاده میکردند. اولین پول کاغذی نیز در سال ۸۰۶ پس از میلاد در چین بوجود آمد. تاریخچهی چاپ و استفاده از پولهای کاغذی در غرب، به اواخر قرن هفدهم بازمیگردد. به گفتهی مورخان، قدیمیترین تمدنی که از سکههای نقره و طلا بصورت رایج استفاده میکردند، یونانیان باستان ساکن در منطقهی آناتولی و اژه بودهاند. تا همین اواخر مورخان بر این عقیده بودند که بر اساس پولهای کشفشده میتوان نتیجه گرفت که در تمدن عثمانی اولین بار «اورخان بیگ» پول را به چاپ رسانده است؛ اما اخیراً با کشف یک سکهی جدید، بصروت قطعی مشخص شد که اولین پول تمدن عثمانی در زمان «عثمان بیگ» به چاپ رسیده است. پس از چاپ این پولها، سکههای سلجوقی رایج در آن زمان، بتدریج از دور خارج شدند. سلطان محمد دوم (ملقب به « سلطان محمد فاتح») پس از فتح استانبول، در سال ۱۴۷۸ اولین سکهی طلا را از جنس طلای ۲۳عیار ضرب کرد و این سکهها جایگزین سکههای نقره (آقچه) مرسوم در آن دوره شدند. القای لقبهایی مانند «خان» یا «سلطان» به سکهها و آقچههای ضربشده از زمان سلطان مراد اول آغاز شد. «کمانکش علی پاشا»، صدراعظم حکومت سلطان مراد چهارم، سکههای جدیدی تحت عنوان «پول» (به استانبولی «پارا») را ضرب کرد که بعدها جایگزین آقچه شدند. در همان زمان، سکههای دیگری با نام «کوروس» نیز ضرب شدند. اصطلاح «لیره» اولین بار در زمان سلطان احمد سوم سر زبانها افتاد؛ استفاده از این اصطلاحات امروزه نیز ادامه دارد.
نمادها و حروف اختصاری پول: بسیاری از واحدهای ارزی دارای علامت یا حروف اختصاری منحصربفرد هستند. برای اشاره به این واحدهای ارزی معمولاً از نماد آنها استفاده میکنند. برای مثال:
نماد لیره ترکیه (TRY) : ₺
نماد پوند (GBP) : £
نماد دلار آمریکا (USD) : $
نمادین ژاپن (JPY) : ¥
نمادیورو (EUR) : €
نماد نایرا (نیجریه) : ₦
نماد روپیه هند (INR) : ₹
افغانستان، افغانی (AFN)
آلمان،یورو (EUR)
آندورا،یورو (EUR)
آنگولا، کوانزا (AOA)
آنگویلا، دلار کارائیب شرقی (XCD)
آنتیگوا و باربودا، دلار کارائیب شرقی (XCD)
آرژانتین، پزو (ARS)
آلبانی، لک (ALL)
آروبا، فلورین (AWG)
جزیرههای آشمور و کارتیر، دلار استرالیا (AUD)
استرالیا، دلار استرالیا (AUD)
اتریش،یورو (EUR)
آذربایجان، مانات جدید (AZN)
مجمع الجزایر آزور، یورو (EUR)
باهاما، دلار باهاما (BSD)
بحرین، دینار (BHD)
باربادوس، دلار باربادوس (BBD)
جزایر بالئاری،یورو (EUR)
بنگلادش، تاکا (BDT)
باربادوس، دلار باربادوس (BBD)
صحرای غربی، درهم مراکش (MAD)
ساموآی غربی، تالا (WST)
بلاروس، روبل (BYR)
بلژیک،یورو (EUR)
بلیز، دلار بلیز (BZD)
بنین، فرانک سیافای آفریقای غربی (XOF)
برمودا، دلار برمودا (BMD)
بوتان، روپیه هند (INR)
بوتان، نگولتروم بوتان (BTN)
امارات متحده عربی، درهم امارات (AED)
بولیوی، بولیویانو (BOB)
بونیر، گیلدر آنتیل هلند (ANG)
بوسنی و هرزگوین، مارک تبدیلپذیر بوسنی و هرزگوین (BAM)
بوتسوانا، پولا (BWP)
برزیل، رئال (BRL)
برونئی، دلار برونئی (BND)
برونئی، دلار سنگاپور (SGD)
بلغارستان، لف (BGN)
بورکینافاسو، فرانک سیافای آفریقای غربی (XOF)
میانمار، کیات (MMK)
بوروندی، فرانک (BIF)
کیپ ورد، اسکودو (CVE)
جزایر کیمن، دلار جزایر کیمن (KYD)
الجزایر، دینار (DZD)
بانک مرکزی دولتهای آفریقای میانه (BEAC )، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
بانک مرکزی دولتهای آفریقای غربی (BCEAO )، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
جمهوری چاد، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
شیلی، پزو (CLP)
چین،یوآن (CNY)
جزیره کریسمس، دلار استرالیا (AUD)
جزایر کوکوس (جزایر کیلینگ)، دلار استرالیا (AUD)
کلمبیا، پزو (CLP)
بانک مرکزی دولتهای آفریقای میانه (BEAC )، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
بانک مرکزی دولتهای آفریقای غربی (BCEAO )، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
مجمعالجزایر قمر، فرانک مجمعالجزایر قمر (KMF)
مستعمرات فرانسه در اقیانوسیه، فرانک اقیانوسیه (XPF)
ساحل عاج، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
جزایر کوک، دلار نیوزیلند (NZD)
جزایر دریای مرجان، دلار استرالیا (AUD)
کوراسائو، گیلدر آنتیل هلند (ANG)
جمهوری چک، کرونا (CZK)
دانمارک، کرونا (DKK)
جیبوتی، فرانک (DJF)
دومینیکا، دلار کارائیب شرقی (XCD)
جمهوری دومینیکن، پزو (DOP)
دلار کارائیب شرقی (XCD)
جمهوری دموکراتیک تیمور شرقی، دلار آمریکا (USD)
جمهوری اکوادور، دلار آمریکا (USD)
السالوادور، کولن (SVC)
السالوادور، دلار آمریکا (USD)
گینه استوایی، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
اریتره، ناکفا (ERN)
ارمنستان، درام (AMD)
استونی، کرون (EEK)
اتیوپی، بیر (ETB)
جزیره اروپا، یورو (EUR)
جزایر فالکلند، پوند فالکلند (FKP)
جزایر فارو، کرون دانمارک (DKK)
مراکش، درهم (MAD)
فیجی، دلار فیجی (FJD)
ساحل عاج، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
فیلیپین، پزو (PHP)
فنلاند،یورو (EUR)
فرانسه،یورو (EUR)
گینه فرانسه، یورو (EUR)
جزایر پلینزی فرانسه، فرانک اقیانوسیه (XPF)
جزایر پلینزی فرانسه، یورو (EUR)
سرزمینهای جنوبی و جنوبگانی فرانسه، یورو (EUR)
جمهوری گابُن، فرانک اقیانوسیه (XPF)
جمهوری گامبیا، دالاسی (GMD)
غزه، شِکِل جدید اسرائیل (ILS)
غنا، سدی (GHC)
جبلالطارق، پوند (GIP)
انگلستان، پوند (GBP)
گرینلند، کرون دانمارک (DKK)
گرنادا، دلار کارائیب شرقی (XCD)
گوادلوپ،یورو (EUR)
گوآم، دلار آمریکا (USD)
گواتمالا، کوتزال (GTQ)
جزیره گوئرنسی، پوند (GGP)
گینه نو، فرانک گینه (GNF)
گینه بیسائو، فرانک اقیانوسیه (XOF)
آفریقای جنوبی، راند (ZAR)
ناحیه گرجستان جنوبی، پوند انگلستان (GBP)
کره جنوبی، وون (KRW)
جزایر ساندویچ جنوبی، پوند انگلستان (GBP)
گویان، دلار گویان (GYD)
نقره (۱ اونس) (XAG)
گرجستان، لاری (GEL)
هائیتی، گورد (HTG)
کرواسی، کونا (HRK)
هلند،یورو (EUR)
آنتیل هلند، گیلدر آنتیل هلند (ANG)
هلند،یورو (EUR)
هندوراس، لمپیرا (HNL)
هنگ کنگ، دلار هنگ کنگ (HKD)
هند، روپیه هند (INR)
عراق، دینار عراق (IQD)
جزایر فالکلند، پوند جزایر فالکلند (FKP)
جزیره مان، پوند (IMP)
اندونزی، روپیه (IDR)
انگلستان، پوند (GBP)
قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند، پوند (GBP)
قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند، دلارآمریکا (USD)
حق برداشت مخصوص (SDR)
صندوق بینالمللی پول،(XDR)
ایران، ریال ایران (IRR)
ایرلند،یورو (EUR)
اسکاتلند، پوند (GBP)
اسپانیا،یورو (EUR)
اسرائیل، شِکِل جدید اسرائیل (ILS)
سوئد، کرونا (SEK)
سوئیس، فرانک سوئیس (CHF)
ایتالیا،یورو (EUR)
ایسلند، کرونا (ISK)
جامائیکا، دلار جامائیکا (JMD)
ژاپن،ین ژاپن (JPY)
جرزی، پوند (JEP)
جانسون، دلار آمریکا (USD)
جزیره ژوان دو نوا، یورو (EUR)
کامبوج، ریل (KHR)
کامرون، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
کانادا، دلار کانادا (CAD)
جزایر قناری،یورو (EUR)
مونتهنگرو،یورو (EUR)
قطر، ریال قطر (QAR)
قزاقستان، تنگه (KZT)
کنیا، شیلینگ (KES)
قبرس، پوند قبرس (CYP)
کیریباتی، دلار کیریباتی (AUD)
قرقیزستان، سوم (KGS)
کنگو برازاویل (جمهوری کنگو)، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
کنگو کیناشا، فرانک کنگو(CDF)
کاستاریکا، کولن (CRC)
کویت، دینار کویت (KWD)
کره شمالی، وون (KPW)
جزایر ماریانای شمالی، دلار آمریکا (USD)
کوبا، پزوی تبدیل پذیر کوبا (CUC)
کوبا، پزو (CUP)
جمهوری دموکراتیک خلق لائوس، کیپ (LAK)
لتونی، لات (LVL)
پادشاهی لسوتو، لوتی (LSL)
جمهوری لیبریا، دلار لیبریا (LRD)
لیبی، دینار لیبی (LYD)
لیختناشتاین، فرانک لیختناشتاین (CHF)
لیتوانی، لیتاس (LTL)
لوکزامبورگ،یورو (EUR)
لبنان، پوند لبنان (LBP)
مجارستان، فورینت (HUF)
ماکائو، پاتاکا (MOP)
مقدونیه، دینار مقدونیه (MKD)
ماداگاسکار، آریاری (MGA)
جزایر مادیرا،یورو (EUR)
مالاوی، کواچا (MWK)
مالزی، رینگیت (MYR)
مالدیو، روفیه مالدیو (MVR)
مالی، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
جمهوری مالت، لیره مالتا (MTL)
مالویناس (جزایر فالکلند)، پوند جزایر فالکلند (FKP)
جزایر مارشال، دلار آمریکا (USD)
مارتینیک،یورو (EUR)
جمهوری موریس، روپیه (MUR)
مایوت،یورو (EUR)
مکزیک، پزو (MXN)
جمهوری آفریقای مرکزی، فرانک سی اف ای آفریقای میانه (XAF)
میکرونزی، دلار آمریکا (USD)
جزیره مرجانی میدوی، دلار آمریکا (USD)
مصر، پوند مصر (EGP)
مغولستان، توگروگ (MNT)
جمهوری مولداوی، لئو (MDL)
موناکو،یورو (EUR)
مونتسرات، دلار کارائیب شرقی (XCD)
موریتانی، اوقیه (MRO)
موزامبیک، متیکال (MZN)
میانمار، کیات (MMK)
نامیبیا، دلار نامیبیا (NAD)
جمهوری نائورو، دلار استرالیا (AUD)
جزیره ناواسا، گورد هائیتی (HTG)
جزیره ناواسا، دلار آمریکا (USD)
نپال، روپیه (NPR)
نیکاراگوئه، کُردابا (NIO)
جمهوری نیجر، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
نیجریه، نایرا (NGN)
نیووی، دلار نیوزلند (NZD)
جزیره نورفک، دلار استرالیا (AUD)
نروژ، کرونای نروژ (NOK)
عمان، ریال عمان (OMR)
ازبکستان، سوم (UZS)
پاکستان، روپیه (PKR)
پالائو، دلار آمریکا (USD)
یک اونس پالادیوم (XPD)
پاناما، بالبوا (PAB)
پاناما، دلار آمریکا (USD)
پاپوآ گینه نو، کینا (PGK)
جزایر پاراسل، یوآن (CNY)
جزایر پاراسل، دانگ ویتنام (VND)
پاراگوئه، گوارانی (PYG)
پرو، نوئوو سول (PEN)
جزایر پیتکرن، دلار زلاند نو (VEF)
پلاتینیومیک اونس (XPT)
لهستان، زلوتی (PLN)
پرتغال،یورو (EUR)
پورتوریکو، دلار آمریکا (USD)
رئونیون،یورو (EUR)
رومانی، لئوی جدید (RON)
روسیه، روبل (RUB)
رواندا، فرانک رواندا (RWF)
سیبا، گیلدر آنتیل هلند (ANG)
سنت هلن، پوند سنت هلن (SHP)
سنت کیتس و نویس، دلار کارائیب شرقی (XCD)
سنت لوسیا، دلار کارائیب شرقی (XCD)
سنت پیِر و میکلُن،یورو (EUR)
سنت وینسنت و گرنادینها، دلار کارائیب شرقی (XCD)
سنت مارتین،یورو (EUR)
ساموآ، دلار آمریکا (USD)
ساموآ، تالا (WST)
سن مارینو،یورو (EUR)
جمهوری دموکراتیک سائوتومه و پرنسیپ، دوبرا (STD)
سبورگا، لوگینو (SPL)
سنگال، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
صربستان، دینار صربستان (RSD)
جمهوری سیرالئون، لئون (SLL)
سنگاپور، دلار سنگاپور (SGD)
سینتیوستیشس، گیلدر آنتیل هلند (ANG)
سینت مارتن، گیلدر آنتیل هلند (ANG)
اسلواکی، کرونا (SKK)
اسلوونی،یورو (EUR)
جزایر سلیمان، دلار جزایر سلیمان (SBD)
سومالی، شیلینگ (SOS)
سریلانکا، روپیه (LKR)
سودان، دینار (SDG) (منسوخ)
سودان، پوند (SDG)
عربستان سعودی، ریال عربستان سعودی (SAR)
جمهوری سورینام، دلار سورینام (SRD)
سوالبارد و یان ماین، کرونای نروژ (NOK)
سوازیلند، لیلانگنی سوازیلند (SZL)
سوازیلند، راند آفریقای جنوبی (ZAR)
سوریه، پوند سوریه (SYP)
تایوان، دلار جدید (TWD)
تاجیکستان، سومونی (TJS)
تاجیکستان، روبل روسیه (RUB)
تانزانیا، شیلینگ (TZS)
تایلند، بات (THB)
توگو، فرانک سی اف ای آفریقای غربی (XOF)
توکلائو، دلار نیوزیلند (NZD)
تونگا، پانگا (TOP)
ترانسنیستریا، لئوی مولدوآ (MDL)
ترینیداد و توباگو، دلار ترینیداد (USD)
ترکمنستان، منات ترکمنستان (TMT)
ترکیه، لیره ترکیه(TRY) یا (TL)
تونس، دینار تونس (TND)
تووالو ، دلار استرالیا (AUD)
تووالو، دلار تووالو (TVD)
اوگاندا، شیلینگ اوگاندا (UGX)
اوکراین، گریونا (UAH)
انگلستان، پوند (GBP)
اوروگوئه، پزو (UYU)
اردن، دینار اردن (JOD)
وانواتو، واتو (VUV)
واتیکان،یورو (EUR)
ونزوئلا، بولیوار (VEB)
ویتنام، دانگ (VND)
جزایر ویرجین، دلار آمریکا (USD)
جزیره ویک، دلار آمریکا (USD)
جزایر والیس و فوتونا، فرانک اقیانوسیه (XPF)
کرانه باختری رود اردن، شِکِل جدید اسرائیل (ILS)
کرانه باختری رود اردن، دینار اردن (JOD)
یمن،ریالیمن (YER)
کالدونیای جدید، فرانک اقیانوسیه (XPF)
زلاندنو(نیوزیلند)، دلار نیوزیلند (NZD)
یونان،یورو (EUR)
زامبیا، کواچا (ZMK)
زیمبابوه، دلار زیمبابوه (ZWD)
پول تقلبی به پولهایی گفته میشود که از لحاظ ظاهری ارزشمند به نظر میرسند اما در واقع فاقد هرگونه ارزش هستند و ساخت آنها با تقلب و یا تقلید همراه بوده است. هدف کسانی که از این پول استفاده میکنند فریب دادن دریافتکننده در خصوص ارزش واقعی پول است. مورد استفاده قرارگرفتن پول تقلبی به معنی ورود و نفوذ این پول به بازار است. تولید، عرضه و یا آمادهسازی پول تقلبی با هدف عرضهی آن به بازار، در سطح جهان جرم محسوب میشود.
- از ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، زمانی که مردمان مصر و بینالنهرین برای اولین بار از طلا و نقره بعنوان واحد پول استفاده کردند، سنت جمعآوری مالیات شکل بسیار آسانتری به خود گرفت.
- متأسفانه پیش از آنکه مصریان در حدود ۵۰۰۰ سال پیش برای اولین شروع به مبادلهی اجناس گرانبهای خود در ازای نیروی کار کردند، بشر هرگز نتوانسته بود بزرگترین دغدغهی بشریت، یعنی مسئلهی «مالیات» را حل کند.
- با این وجود، متأسفانه اختراع پول باعث بوجود آمدن پدیدهی دزدی نیز شد. در عصر باستان، معابد به عنوان اولین بانکهای تاریخ بشریت ایفای نقش میکردند. به همین دلیل این معابد اکثر اوقات توسط دزدان مختلف غارت میشدند.
- در سالهای ۱۷۵۰ پس از میلاد مسیح، کلیساها بواسطهی پاپ برای اولین بار شروع به اعطای وام کردند.
- پول کاغذی برای اولین بار در سال ۸۰۶ در چین بوجود آمد. حدوداً سه قرن بعد، مارکو پولو حین سفرهای خود به چین، با دیدن پول کاغذی بسیار حیرتزده شده بود.
- پس از رواج پول کاغذی در سطح جهان، در قرن پانزدهم در چین پدیدهی تورم بوجود آمد.
- ارزش کنونی کل دلارهای آمریکایی کاغذی و فلزی موجود در بازارهای جهانی، مبلغی حدود ۸۲۹ میلیارد دلار است.
- دو سوم از این پول در کشورهای ترااقیانوسی در جریان است.
- از میان پولهای جهان، سطح دلار آمریکا دارای بیشترین میزان باکتری است. یعنی کثیفترین پول «دلار آمریکا» است.
- در سالهای ۱۹۱۶ در واشنگتن برای مدتی امکان شستشو، اتو کشیدن و حتی چاپ مجدد پولها وجود داشت.
- پولهای کاغذی آمریکا از جنس چوب نیستند، بلکه شامل ۷۵٪ پنبه و ۲۵٪ مواد مصنوعی میباشند.
- در سال ۱۹۴۹، فردی به نام «فرانک مکنامارا» دوستان خود را در نیویورک به صرف غذا در رستوران دعوت کرد؛ وی پس از اینکه فهمید فراموش کرده است، پول نقد همراه خود ببرد، دست به ابتکار جالبی زد. مکنامارا که نزد دوستان خود خجالتزده شده بود، یک کارت باشگاه تحت عنوان «Dinner’s Club Card» (کارت باشگاه شام) اختراع کرد که نیاز به پرداخت نقدی هزینه را از میان برمیداشت. این سیستم کارتی شالودهی کارتهای اعتباری امروزی را تشکیل داد.
- ۱۴ رستوران در چارچوب «دینرز کارت» (یا کارت باشگاه شام) گردهم آمدند و هزینهای معادل ۳ دلار بصورت سالیانه از دارندگان این کارت دریافت میشد.
- یک مخترع اسکاتلندی به نام «جان شفرد-بارون» اولین دستگاه ATM تاریخ را برای یکی از شعبههای بانک بارکلِیز در لندن اختراع کرد. این دستگاههای خودپرداز اولیه کارتهای پلاستیکی نداشتند، بلکه در آنها از چکهای مخصوصی استفاده میشد که دارای سیستم امنیتی ویژه «کربن-۱۴» (یا «رادیوکربن») بودند.